Амралтын өдрийн уянга

Миний хувьд шинэхэн зохиолч Чагдгаагийн Батцэцэгийн анхны шүлгийн ном болох "Инээмсэглэлийн эрэлд" номны цөөн шүлгүүдээр энэ өдрийг уянгалая.

ӨНГӨБи ямар өнгө байх байсан бол?
Бэх шиг хар уу, эсвэл цагаан уу?
Галзуу улаан уу, гал шар уу?
Гандуу саарал уу? гэж зөндөө бодлоо..

Бусдад амархан бууж өгдгөөрөө
Будгаар бол хар лав биш
Усан нүдлэж уйлдгаараа бол
Улаан өнгө бүр ч биш

Наанаа инээвч цаанаа уурладаг
Намайг яав ч цагаан гэхгүй
Найр тавив ч найзалж болдоггүй
Найруулж болдог өнгө ер биш

Өчигдөр хууртавч өнөөдөр итгэдэг
Өглөө баясавч үдэш нь бачуурдаг
Өөрчлөгдөж үргэлж хувьсдаг
Өөрийнхөөрөө гэж байдаггүй

Нар мандахыг үзээд туяардаг
Нарны шил зүүмэгц сүүдэртдэг
Харанхуй болоход сар шиг хиртдэг
Харсан бүх өнгөндөө хувирдаг

Онцлох үндсэн чанаргүй хирнээ
Орчлонгийн бүх өнгөтэй ч юм шиг
Туулсан амьдралын түмэн талсттай
“Тунгалаг” юм байна, би.

ЯВ ДАА

Уучилсаан чамайгаа, хөлд чинь хий ороод гарсан бол
Урд шөнийн хууралтыг чинь ухаарлын босго байжээ гэж бодъё
Уучлаарай намайгаа, сэтгэлд чинь нэгэнт хий орсон бол
Уулын согооноос урьтаж чинийхээ зүрхийг гоёогүйг минь уучил

Уужуу сэтгэлийн минь алс хязгаарт
Удтал бодлогшрох харц чинь олдлоо
Уригдаж ирдэг зүүднийхээ зочинд
Ухаангүй ихээр дурласныг чинь ойлголоо

Би үгүй сэтгэлд чинь бишүүрхээд
Битүүхэн уйлсаан би, зөндөө их уйлсан
Гэвч чамайг, надаас их уйлдгийг чинь мэднэ ээ
Гэрээ орхиод нисэж чададаггүйг чинь ч мэднэ ээ

Гудамж ширтэн цонхны дэргэд царцах
Гунигт харц чинь юутай зовиуртай
Үнэнийг нуух гэж хүчлэх чиний зүтгэл
Үүл болоод бороошмоор гачлантай

Ирэхийг чинь биш ирэхгүйг чинь хүлээхдээ би
Ид шид горилж нойргүй хоносоон, олон хоносон
Ид шид надад биш, чамд минь хэрэгтэйг мэднэ ээ
Итгэж хүлээдэг хүн чинь ирээсэй гэж би залбирна аа

Өвөрт минь нулимастай өнжих чиний төлөө
Өдөр бүр өнгөгүй ширтэх харцны чинь төлөө
Өөрийг минь өрөвдсөндөө хорогдох ханийн төлөө
Өр эмтлэм зовлонг чинь анзаарахгүй амьдарч чадахгүй нь ээ

Дэргэдээ чамайгаа авч үлдэхийг би хүссэн
Дэндүү их хичээсээн, хором бүр хичээсэн
Үлдэх гэж бүр их хичээснийг чинь би мэднэ ээ
Үрээ өнчрүүлэхийг хүсээгүйг чинь бас мэднэ ээ

Хайр цацруулсан инээмсэглэлийг чинь дахиж харахын төлөө
Халуу дүүгсэн харцтай чинь хааяа гудманд таархын төлөө
Аз жаргалтай аавын төлөө
Алзахгүй ээ бидэн хоёр,

Яв даа.

ЗАХИДАЛ
/Сэгс Цагаан Богд III/
Найз минь, хайрт минь чи сайн уу?
Наана чинь дулаахан байна уу?
Нар мандаж бас жаргадаг хэвээрээ юу?
Надад ч бас ярих сонин зөндөө байна

Саяхан манай дээвэр дээр, сараана цэцэг ургасан ч
Саваагүй нэгэн ямаа, найргүй зажилж орхисон
Хажуу хавийн хулганууд хааяа орж гардаг ч
Хамаг арц, будааг минь зөөгөөд дууссан

Найз минь чи манайхаар нэг ороод гараач
Нарны элчийг санаж байна, намайг аваад гараач
Хамт зугаалж найрлъя, дарс бариад ирээрэй
Хаалганы нугас эвдэрсэн, шинийг аваад ирээрэй

Төрсөн өдрөөр минь яагаад ирээгүй юм бэ?
Түүртэж ажилдаа ядраад мартчихсан юм уу?
Өнгөрсөн ч гэсэн хамтдаа сайхан тэмдэглэе
Өвөрт чинь нэг шөнө дулаан хоноод авъя

Саяхнаас би жин хаяж эхэлсэн, толь авчраарай
Сайн мэдээ гэвэл үс минь урт ургасан, сам авчраарай
Завтай болохоороо заавал над дээр ирээрэй
Замдаа цэцэг түүгээд ирээрэй

Хайртай шүү би чамдаа
Хаягийг минь бүү мартаарай
Чингэлтэйн Далан давхар уул шүү
Чигээрээ яваад баруун энгэрт шүү.

НҮҮР БУДАЛТ

Зумартал угаасан нүцгэн нүүрээ
Зуу настын хандаар чийгшүүллээ
Сэргээд ирэв

Зургийн хэрэгслээ дэлгэн тавьж
Зугуухан эхэллээ толины өмнө
Сэтгэл баясав

Үргэлж зангиддаг хөмсгөн дундаа
Үрчлээний эсрэг тос түрхлээ
Тэгшрээд ирэв

Өнгөрсөн хаврын сэвхэн дээрээ
Өө дарагчтай энгэсэг тавьлаа
Жигдрээд ирэв

Хамраа өндөрлөж, хацраа хонхойлгон
Хажуу шанаагаа хасаж сүүдэрллээ
HD болов

Өндөрлөг хэсгүүдээр цайруулан
Өнцөг тааруулан гэрэлтүүллээ
3D болов

Онигор нүдээ томсгон хүрээлж
Охор хөмсгөө уртасган зурлаа
Үзүүштэй болов

Нулимстай сормуусаа будаж хатаагаад
Нуухаа тойруулан цагаан тень тавьлаа
Үнэмшилтэй болов

Уруулаа хүрээлж улаанаар будаад
Усан ягаанаар хацраа өнгөллөө
Үзэсгэлэнтэй болчихов

Онцлох зүйлгүй уйтгартай дүрээ
Оо энгэсэг, охь будгаар гоёлоо
Орчлонгийн өнгө солонго, гэрэл гэгээг
Одоо та миний царайнаас харж болно

Нүгэл, гунигаа нуух гэж
Нүүрээ би өдөр бүр буддаг.

ХАРИЙН ХҮН

Дэргэдүүр зөрөхдөө дайрчих шахам мөрлөх нь олон мөртлөө
Дэрлээд уйлъя гэхээр мөр нэг ч олдохгүй юм
Дэндүү давчуу энэ хорвоод шахцалдаж амьдрах атлаа
Дэлхий хүнгүй мэт намайг ганцаардуулах юм

Ямар дүүрэн боловч хоосон хорвоо вэ?
Яагаад би олны дунд ганцаардана вэ?

Танихгүй айлд бадарчлан хоол хороох мэт тухгүй
Таарсан болгон хялайх харийн мэдрэмж хаа сайгүй
Тавхан настай жаал гэртээ түгжүүлсэн мэт тавгүй
Тавийн талыг амьдравч дотонсоогүй зожиг хорвоо

Энэ дэлхий надад нэг л өөриймсөг биш байна
Эсвэл би харь гаригаас ирсэн юм шиг байна

Олны дунд ормогц би хаашаа ч юм яарна
Онигоо шахууг сонсоод худал инээхээс ичнэ
Басамж дүүрэн архийг ууна гэхээс уур хүрнэ
Баяр нэртэй дарамтыг барж дуусгах гэж тэвчинэ

Зугаацах гоёгүй уйтгартай энэ хорвоог
Зулгуйдаж амьдрах нь утгагүй байна

Хайрласан болгон халаасыг минь уудалж
Хаяад явахдаа сэтгэлийг минь хоосолж
Мартъя гэхээр чемоданаа чирж ирчихээд
Маргааш өглөө нь дахиад л явчихна

Ханилгаа үгүй энэ хорвоод би
Харийн хүн шиг амьдарсаар...

ЭМ ЭГШИГ


Би..
Хиймор хөлөглөсөн утгат онгодын улаач
Хоймор залагдсан унаган нутгийн манаач
Хорвоог явгалсан маани мэдэхгүй бадарч
Хорьхон насны онгироо нь арилаагүй найрагч

Би..
Ээжийгээ дуурайж энэрлээр гоёсон үзэсгэлэн
Эр хүнд дурлаж энгэрээ хорсгосон гашуун
Аягатай цайнд хөвдөг хэсэгхэн бодлын зэрэглээ
Аянгатай өдөр төрдөг хөнжил доторхи жихүүдэс

Би..
Бэхээрээ гуниг ухаарал урладаг муухан зураач
Биеэрээ гутрал зовлонд нухлагдсан хуучин баримал
Бийрээрээ үсээ боож тогтоосон гоолиг цагаан хүүхэн
Би.. сэтгэлээрээ гэгээрэл эрсэн “эм эгшиг”

Ижийгээ би тээр үзлүү яалаа?
/Бүх шоучиддаа зориулав/

Хорь гарчихсан байж хойморт нь өдөржин хонхойж
Хоол нэхэж, хормойд нь чирэгдэж явна би, ээжийнхээ

Хийж өгсөн хоолыг нь голон байж хороочихоод
Хээтэй гангар шаазанг нь шидэн байж хялайчихаад
Угааж өгсөн хувцасыг нь хуучин гэж шидлээд
Унтаж боссон хэвтрээ хэвээр орхиод гарсан би...

Сүүгээр угжсан үнэр нь сүрчигний аагинд алдарч
Сүлжиж өгсөн гэзэг нь бүжгийн талбайд задарч
Сүвлэж хадсан товч нь эрийн энгэрт тасрахад
Сүсэглэж залбирах ижийнхээ санаа алдахыг нь мэдэрлээ...

Үүр шөнийн заагаар үүрэндээ халамцуу ирэхэд минь
Үс нь буурал эмгэн үүд тосон угтахад, би гайхав
Санаа зовнин үрээ хүлээсэн ээжийн минь
Санчиганд нь хяруу унасан нь тэр байжээ...

Өчигдрийн дарсанд шартаж хөмсөг зангидан сэрэхэд
Өглөөний цай оронд барьж сэвлэг илсэн ээжийнхээ
Тэнэмэл үрээ гамнаж зэмлэсэн хэдэн үгэнд нь
Тэнэг би ойворгон загнаж, ижийгээ тээр үзлүү яалаа?

Ааваа нэхэн агсам тавихад минь шөнөжин уйлж
Ачлал умартан тунирхахад минь өдөржин аргадаж
Гээсэн нойроо нөхөх гэж орондоо хөглөрөх үрээ
Гэртээ өнжлөө гэж баярлахдаа өвчнөө мартдаг ижий

Утасны хонхонд хөл алдаж ухасхийн гүйхэд минь
Урдах цайгаа хөртөл бодолд дарагдсан, ээж минь
Үрээ ухааруулах гэсэндээ үхлээрээ айлгах ижийнхээ
Үнэн сэтгэлийг нь анзааралгүй үүдээ саваад гарлаа би...

Харанхуй гудамжинд ганцаар явахдаа би ээжээ бодлоо
Халамцуу хүмүүс хажуугаар зөрөхөд би ижийгээ саналаа
Золбин нохой замд боргоход би "ЭЭЖЭЭ" дуудан цочлоо
Зовхио чилтэл хүлээсэн ижийгээ хараад, би уужирлаа...

Уургийг нь гувшиж хүн болчихоод
Усыг нь цутгуулж амьд гарчихаад
Ухаажсан билүү би, ижийхээ амьдад

Унтах нойрыг нь төрсөн цагаас хугасалчихаад
Урсах нулимсийг нь өссөн цагаас барчихаад
Уучлаарай гэж хэлсэн билүү би, ижийдээ

Бурханг царайчилж үрээ даатгадагт тань
Бурууг минь өршөөж бусдаас өмөөрдөгт тань
Өвдөхөд өмнөөс минь уйлдагт тань
Үрдээ хорогдохдоо үхэж чаддаггүйд тань

Ээж тандаа охин нь баярлалаа гэж хэлье
Энэрэл харам хорвоод ижийгээ дуудаж залбиръя
Үр тань таныгаа үүрээд явъя, нуруундаа биш ч сэтгэлдээ тээе
Үлдсэн амьдралаа хамтдаа туулъя, үүрд биш ч үхтэл хамт байя

Дааж баршгүй ачийг тань марталгүй заавал хариулъя
Дараагийн амьдралдаа та харин охин минь болж төрөөрэй!