Thursday, September 30, 2010

Зардлын дундаж норматив батлах тухай 2009 оны 190 дүгээр тогтоол

МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ТОГТООЛ
ЗАРДЛЫН ДУНДАЖ НОРМАТИВ БАТЛАХ ТУХАЙ

2009 оны 7 дугаар сарын 1-ний өдөр Улаанбаатар хот



Дугаар 190

Сургуулийн өмнөх боловсролын тухай хуулийн 15.1, Боловсролын тухай хуулийн 40.2, 40.3, Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тухай хуулийн 23.1.2-т заасныг үндэслэн Монгол Улсын Засгийн газраас ТОГТООХ нь:
1. Сургуулийн өмнөх боловсрол эзэмшүүлэхэд нэг хүүхдэд ногдох хувьсах зардлын дундаж нормативыг 1 дүгээр хавсралт, ерөнхий боловсролын сургуулийн нэг суралцагчид бага, дунд боловсрол эзэмшүүлэхэд ногдох хувьсах зардлын дундаж нормативыг 2 дугаар хавсралт, ерөнхий боловсролын сургууль, мэргэжлийн сургалт-үйлдвэрлэлийн төвийн дотуур байрны нэг хүүхдэд ногдох хувьсах зардлын дундаж нормативыг 3 дугаар хавсралт, мэргэжлийн сургалт-үйлдвэрлэлийн төвийн анхан шатны ангийн нэг суралцагчид ногдох хувьсах зардлын дундаж нормативыг 4 дүгээр хавсралт ёсоор тус тус баталсугай.
2. Энэ тогтоол гарсантай холбогдуулан "Зардлын дундаж норматив батлах тухай" Засгийн газрын 2008 оны 7 дугаар сарын 22-ны өдрийн 294 дүгээр тогтоолыг хүчингүй болсонд тооцсугай.
Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.БАЯР
Боловсрол,соёл,шинжлэх
ухааны сайд Ё.ОТГОНБАЯР

Татах

Friday, September 17, 2010

Зардлын дундаж норматив батлах тухай 2008 оны 294 дүгээр тогтоол


МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ТОГТООЛ
2008 оны 7 дугаар сарын  22-ны өдөр                                                                                                                                       Улаанбаатар хот

Дугаар 294
                   Зардлын дундаж норматив
                                   батлах тухай
          Боловсролын тухай хуулийн  40.2, 40.3, Мэргэжлийн боловсрол, сургалтын тухай хуулийн 25.1-д заасныг үндэслэн Монгол Улсын Засгийн газраас ТОГТООХ нь:
          1. Сургуулийн өмнөх боловсрол эзэмшүүлэхэд нэг хүүхдэд ногдох хувьсах зардлын дундаж нормативыг 1 дүгээр хавсралт, ерөнхий боловсролын сургуулийн нэг суралцагчид бага, дунд боловсрол эзэмшүүлэхэд ногдох хувьсах зардлын дундаж нормативыг 2 дугаар хавсралт, ерөнхий боловсролын сургууль, мэргэжлийн сургалт-үйлдвэрлэлийн төвийн дотуур байрны нэг хүүхдэд ногдох хувьсах зардлын дундаж нормативыг 3 дугаар хавсралт, мэргэжлийн сургалт-үйлдвэрлэлийн төвийн анхан шатны ангийн нэг суралцагчид ногдох хувьсах зардлын дундаж нормативыг 4 дүгээр хавсралтын ёсоор тус тус баталж 2009 оны 1 дүгээр сарын 1-нээс эхлэн мөрдсүгэй.
          2. Энэ тогтоол гарсантай холбогдуулан "Зардлын дундаж норматив батлах тухай"  Засгийн газрын 2007 оны 7 дугаар сарын 25-ны өдрийн 184 дүгээр тогтоолыг хүчингүй болсонд тооцсугай.
          Монгол Улсын Ерөнхий сайд                                            С.БАЯР
          Боловсрол, соёл, шинжлэх
          ухааны сайд                                                          Н.БОЛОРМАА



Модон тагш

Хөгширч, ядарсан нэгэн өвгөн өөрийн хүү болон бэр, дөрвөн настай ач хүүгийн хамт амьдардаг байлаа. Өвгөний нас өндөр болж, гар хөл нь салгалж, нүд нь муу харж, бөгтийж явдаг болсон байв...

Эдний гэр бүлийнхэн оройн хоолоо идэхдээ бүгдээрээ ширээ тойрон суудаг заншилтай. Гэвч өвгөний гар нь салгалж, хараа нь муудсан учир хоол цайгаа асгаж цутгаж, халбагаа унагаж, ширээн дээр байгаа аяга тавгийг санамсаргүй түлхэж, ойр орчмоо бохирдуулж орхино. Үүнд нь хүү, бэр хоёр нь ихээхэн бухимддаг байв. Нэг удаа хүү нь уурлаж “Ийм бохир байдлаас залхаж гүйцлээ!” гээд, эхнэртэйгээ ярилцаад өвгөнийг ганцааранг нь өрөөний мухарт нэгэн жижиг ширээний ард суулгаж, хоолыг нь модон тагшинд хийж өгөх болов...

Гэрийнхэн ширээний ард баяр хөөртэйгөөр хооллодог байхад хөөрхий өвгөн ганцаараа, өрөөний мухарт чимээгүйхэн сууна. Бэр нь хааяахан нэг өвгөний сууж байгаа зүгт нүдний булангаар харахад өвгөний хацрыг даган нулимс урсдаг байлаа. Энэ явдлаас хойш гэрийнхний өвгөнтэй ярьдаг ганц үг нь, аяга халбагаа унагахад нь хашхирч загнадаг хараалын үг болон хувирсан юм. Энэ байдлыг тэдний дөрвөн настай хүү нь чимээгүйхэн харан сууна.

Нэгэн орой гэрийн эзэн бяцхан хүүгээ шалан дээр, нэгэн модны үндэстэй зууралдан, их л завгүй байхыг анзаарлаа. Тэгээд хүүгээсээ эелдэгхэнээр “Миний хүү юу хийж байгаа юм бэ?” гэхэд “Би ээж та хоёрт зориулан модон тагш хийж байна. Та хоёр хөгшрөхөөрөө эндээс хоолоо иднэ” гэж хүү гэнэн томоогүй зангаар хариулаад инээмсэглэн гарч одов.

Эхнэр, нөхөр хоёр юу хэлэхээ мэдэхгүй зогссон чигтээ гацаж орхилоо. Тэдний нүдэнд нулимс цийлэгнэж байв. Хоорондоо юу ч яриагүй хэрнээ, юу хийхээ сайн ухаарлаа.

Тэр оройдоо гэрийн эзэн хөгшин болсон аавыгаа гаран дээрээ өргөн, өөрсдийн сууж хооллодог гэр бүлийнхээ ширээний ард суулгав. Үүнээс хойш өвгөн дахин гэр бүлийнхэнтэйгээ нэг ширээний ард хооллож, хоол цайгаа асгаж цутгаж байсан ч хүүхдүүд нь уурлаж, бухимдахаа больсон юм.

Хүүхдийн нүд үнэхээр гярхай. Тэд бүх зүйлийг олж харна, бүх зүйлийг сонсоно, бүх зүйлийг дууриана. Хэрэв бид гэр орондоо найрсаг, дулаахан уур амьсгал бүрдүүлж чадвал хүүхдүүд маань ч гэсэн хожим хойно гэр бүлдээ сайхан уур амьсгал бүрдүүлэх болно. Ухаантай эцэг эхчүүд үүнийг өдөр бүр бодон тунгааж, хүүхдүүдийнхээ амьдралын суурийг нь тавьж байдаг.

Бүгдээрээ бусдад сайхан үлгэр дууриалал үзүүлж, зөв жишээ болж амьдар. Өдөр бүр, мөч бүр өөрийгөө хүндэтгэж, бас хайртай хүмүүсээ хүндэтгэж амьдарцгаагаарай.

Сохор зоосны дууль

Нэгэн баян эзэн байжээ. Ганц хүүтэй, хүү нь ажилгүй, эрхийн тэнэг юмсанж. Ингээд хүүгээ бага дээр нь засаж авахаар шийдэн өөрийн танил нэгэн баянд зарцлуулахаар өгч гэнэ дээ. Өгөхдөө нөгөө баян эзэнд:
- За чи миний хүүгээр яг нэг жил ажил хийлгэ. Ажлын хөлсөнд нь сохор зоос байхад л болно гэж гэнэ.



Нөгөө баян ямар учиртайг нь гайхаад, гайхаад учрыг нь олсонгүй, намайг сонжиж байж магад гэж бодоод хүүг нь тааваар нь байлган, сайн хувцас, сайн хоолоор хооллосоор яг нэг жил болоод болзсон газартаа хэлсэнийх нь дагуу ганц зоостой авчирч өгчээ. Харих замд нэгэн том мөрөн тааралдав. Мөрний эрэг дээр амарч байхдаа аав нь:
- За миний хүү ажил хийж сурав уу? гэхэд хүү:
- Ажил хийж сурлаа гэж гэнэ. Аав нь ажлын хөлсний ганц зоосыг нь авсанаа мөрний ус руу шидэж орхив.
Харин хүү гайхсан шинжтэй харсанаа юу ч хэлсэнгүй цааш явжээ.
Аав бас өөр нэгэн эзэнд урдийн адил болзолтойгоор өгсөн боловч нөгөө эзэн ч мөн л адил эргэлзэж байснаа тааваар нь нэг жил болгоод буцаажээ. Мөн харих замдаа ажлын хөлс ганц зоосыг нь ус руу шидсэн ч мөн урдийн явдал давтагдаж гэнэ.
Ингээд аав хаширсангүй бас нэгэн баян эзэнд зарцлуулахаар өгчээ. Харин энэ эзэн урдийн эздийн адил гайхширсан боловч “Энэ ямар нэгэн учиротай байх” гэж бодоод хүүг нь жирийн нэгэн барлагын адил ажилд зүтгүүлж өгчээ. Өглөө хар үүрээр хөөн ажилд гарган, үд дээр аяга усанд чанасан тутрага, орой ганц ширхэг эрдэнэ шишээр хооллон, харанхуй болтол ажилд зүтгүүлэн бүтэн жил талхиж гэнэ. Ингээд болзсон хугацаа болон аавд нь хүргэж өгөөд ажил сайн хийсэн гээд өөрийн санасанаар ажлийн хөлс төлөх гэсэн боловч аав нь зөвшөөрсөнгүй, тохиролцсоноо л өг гэж гэнэ. Ингээд хоёул буцаж яваад мөн л мөнөөх мөрний эрэг дээр амрахаар суув. Аав:
- За миний хүү ажил хийж сурав уу? гэхэд хүү:
- За даа, аав минь дөнгөж л ажлын зах, зухтай л болж байна даа гэхэд аав гайхан ажлын хөлс ганц сохор зоосыг нь аван усруу шидэхээр далайтал хүү учиргүй сандран эцгийнхээ гарыг барин хорьж:
- Аав минь, энэ хэдийгээр ганц муу сохор зоос төдийхөн боловч миний бүтэн жилийн ажлын хөлс билээ гээд нүдэнд нь нулимс тунаж ирэхэд сая аав:
- Тийм байна, миний хүү үнэхээр ажил сурчээ. Урд нь хоёр удаа чиний бүтэн жилийн ажлын хөлс гэгдэж ирсэн зоосыг усруу шидэхэд чи огт тоохгүй байж билээ. Харин энэ ганц зоосыг чи үнэхээр хөлсөө гойжуулан, хүчээ шавхаж олсон болохоор чи усруу хийчиэхвий гэж бачимдан сандарч байгаагаас тодхон байна. Жинхэн ажлын хөлс гэж энэ дээ гэж гэнэ.

Үлгэрт ингэж өгүүлдэг. Үнэхээр харьд байгаа Монголчууд маань нутагтаа ажиллаж үзээгүйгээрээ ажилд үхэн, хатан зүтгэж тав, арван зоос цуглуулж байна даа. Харин нутагт байгаа ах, дүүс маань харьд гарчихсан л бол зүгээр л бөөн зоосон дунд орчихдог юм шиг санаж байдаг нь даанч харамсалтай. Харийн нутагт л үнэхээр мөнгөний үнийг, чухамдаа бол СОХОР ЗООС-ны үнэ цэнг бие махбодоороо мэдэрч байна даа.

Цас

Цас хүнд дурлажээ.Хэзээ ч тийм юм байж таарахгүй. Гэхдээ дурласан л юм даа.Гудамжны гэрлийн төмөр бүрхүүл салхинд савласан гуравдугаар сар.Yдэш орой.Өнөөх бүсгүй цонхон дээрээ.Цонхны наана будрах цас. Бүсгүйн нүд хөгжилтөй. Тэр инээмсгэлэн будрах цасыг ажина.Бүр ширхэг бүрийг алдалгүй харахыг хичээнэ.”Тийм баяртай инээмсгэлэл,гэрэлтсэн харц. Яг тэндээ,яг тэндээсээ битгий холдоосой. Намайг гайхан бишрээсэй гэж цас бодлоо.



Тэгээд цас яг л дурлаж үзээгүй залуу хүн шиг аашилж, өөрийн чаддаг бүхнээ бүсгүйд гайхуулахаар шийдэв.Өөрийгөө улам бишрүүлж, улам алмайруулах гэсэн тэнэг хүсэл цасыг эзэмдэнэ. Зөөлөн будрах цас төдөлгүй том томоор малгайлан орж эхлэв. Бүсгүй салхивчаар цээжээ гаргаж, хөөрхөн цагаан хуруунуудаараа цасыг тослоо. Цас онгирч хөөрсөндөө хамгийн том, хамгийн ганган ширхэгүүдээ бүсгүйн алган дээр буулгав. Харамсалтай нь тэд бүсгүйг харж ч амжаагүй байхад хайлан алга болно. Тэр бүсгүй өөрийг нь хайлуулж чадах шидтэйг цас ингэж мэдэв.
Цас өөрийнхөө сул доройг нуухаар шийдлээ. Малгайлан орж байсан цас гэнэт эмх цэгцгүй, зүг чиггүй бужигнаж, уурласан нөхөр шиг тал талаас хуйсагналаа. Төдөлгүй өнөөх цас бужигнасан шуурга болон хувирав. Энэ үед бүсгүйн нүүрэн дээрх инээмсэглэл аажимхан алга болж харцан дахь гэрэл нь хэрхэн бөхөхийг цас мэдэх ч завгүй хүүгнэ. Хөөрсөөр,шуурсаар…
Цас өөрийнхөө сүр хүчийг бахдан гайхна. Эмх цэгцгүй энэ үйлдлэсээ болоод сүүлдээ өөрөө ч бүсгүйг олж харахаа болив. Гэнэт тэр өнөөх цонх руу харлаа.Бүсгүй алга. Цонхонд хөшиг татжээ. Тэр яаж ч хичээгээд цонхыг нэвтлэн орж чадсангүй” Намайг хараач.намайг хараач,, Цас хамгийн том хамгийн ганган ширхэгүүдээрээ бүсгүйн цонхыг ийнхүү балбана. Гэвч түүний энэ их хүч бороон дуслын төдий чимээ өгсөнгүй. Шөнөжин бүсгүйн цонхыг балбасан цас өглөө нь ядарч тамирдсандаа талаар нэг тарж, газарт нэвсийн унав. Бүсгүйг дахин нэг харах гэсэн горьдлого ч тасарчээ.
Нар гялбасан хаврын цэлмэг өглөөний туяаг согтотлоо ууж хөлчүүрхсэн цас үдийн алдад бялбаганасан саарал юм болсон байв. Төдөлгүй өнөөх цонхны хөшиг алгуурхан нээгдэж бүсгүйн гоо царай гарч ирлээ. Хөлчүү цас сүүлчийн тамираа шавхан байж ганц хоёрхон гялтганахад бүсгүй эргэн тойрноо зэрвэсхийн хараад дахин алга болов. Цасыг хайлж урсаад дуусан дуустал бүсгүй гэрээсээ гарахгүй байхаар шийджээ.

Сэжгээр өвдөж сүжгээр эдгэхийн учир

Эмч дээр нэгэн сайхан бүсгүй ирж биеэ үзүүлжээ. Эмч түүний биеий нь үзэхэд өвчний ямар ч шинж тэмдэг байхгүй бөгөөд сэтгэл санаа нь гутралд автаж, сөрөг энергиэр дүүрсэн бүсгүй байлаа.
Эмч бүсгүйг үзэж дуусаад “Яадаг юм билээ?” гэж жаахан бодолхийлээд,
- Таны бие гайгүй байна. Нэг эм уугаад сайхан болох юм байна. Харин тэр эм надад байхгүй болхоор та “Итгэл” гэдэг эмнэлгийн Сэтгэл гэдэг эмчтэй уулзаад энэ эмийг авчих гэжээ.
Бүсгүй “Итгэл” эмнэлгийг эрж сурсаар олж Сэтгэл эмчтэй уулзаж нөгөө эмээ асуусан боловч эмч нь “тийм эм надад байхгүй” гэжээ.


Бүсгүй анхны эмчрүүгээ буцан ирж Сэтгэл эмчид “ийм эм байхгүй байна” гэж хэлвэл,
Эмч: - Тэр эм их ховор эм учраас таньд шууд өгчихгүй байгаа юм. Та сайн гуйвал өгнө өө гэжээ.
Бүсгүй Сэтгэл эмчрүү эргэн очиж: - Та надад тэр эмээ өгчих л дөө. Надад маш их хэрэгтэй байгаа юм аа гуйя гэсэнд
Сэтгэл: -Та чинь үг ойлгодоггүй юм уу! Надад тийм эм байхгүй гэж таньд хэлээд байна шүү дээ.
Бүсгүй буцаад л эмч дээрээ ирж “Та худлаа яриад байгаа юм уу? Сэтгэл эмчид тийм эм байхгүй” гээд уурлаад байна.
Эмч: - Яалаа гэж дээ, Сэтгэл эмч бол их сонин зантай хүн. Бас тэр эм үнэхээр ховор эм болхоор гуйсан болгонд өгчихгүй л дээ. Та хөлд нь сөгдөж болохгүй бол уйлаад ч гэсэн гуйвал өгч магадгүй.
Бүсгүй дахин Сэтгэлрүү очиж уйлаад хүртэл гуйжээ.
Сүүлдээ сэтгэл эмч бүүр уурлаж
- Та чинь ямар янзын хүн бэ?! Надад тийм эм байх нь байтугай бүр сонсоочгүй юм байна гээд бүсгүйг хөөж гаргажээ. Тэр гомдохын ихээр гомдон уйлсаар эмчрүүгээ ирлээ.
Эмч: - За даа, тэр ч их айхтар эмч л дээ. Би өөрөө л очиж чамд гуйж өгье гээд дагуулан явлаа.
Эмч нь түүний төлөө ийм их анхаарал тавьж байгаад бүсгүй хөл нь газар хүрэхгүй баярлахын дээдээр баярлаж биеийн өвчин зовиур нь ч мэдэгдэхээ больж бараг л эдгэх шиг боллоо. Бүсгүй “ эмч минь ингэж их хичээж байна. Миний бие ч гайгүй болж байх шиг байна. Тэр эмий нь уучихвал бүр сайхан болох байх даа” гэж бодоод инээмсэглэн алхаж явлаа.
Эмч Сэтгэл эмч дээр ирлээ. Сэтгэлрүү нүд ирмэн дохиж бүсгүйг түр гадаа үлдээгээд цааш хамт орлоо. Сэтгэл эмч гайхсан янзтай – Та чинь юун сонин мэдэхгүй эм хэлээд энэ эмэгтэйг явуулаад байгаа юм бэ? Тийм эм байдаггүй шүү дээ.
Эмч инээмсэглэн
-Тэр яах вэ, найз минь. Найз нь энэ хүнийг л эмчлэх гэж энэ аргыг сэдсэн юм. Чи нөгөө шилтэй эмээ өгөөдөх.
Эмч шилтэй эмийг авч гараад бүсгүйд,
-Нөгөө ховор эмийг чинь арай л гэж авлаа. Энэ эмнээс өдөрт 3 удаа уугаад л таны биеийн бүх зовиур эдгэрнэ гэжээ.
Бүсгүй шилтэй эмнээс өдөрт гурван удаа ууж бараг л тэр өдөртөө л өвчин зовиур нь арилж сэтгэл санаа өөдрөг болж ажил төрөл нь бүтэмжтэй сайхан бүхэн цэцэглэж гэнэ.
Та тэр ид шидтэй эм нь ямар эм юм бол? Олж уух юмсан гэж бодож байгаа байх.
Эрж сураад олддоггүй тэр ховор гайхамшигт эм бол зүгээр л НЭРМЭЛ УС байсан юм шүү, эрхэм уншигчид минь!
Эмээр биш итгэлээр эмчилсэн түүх энэ болой.

Там, диваажин

Нэгэн залуу лам өвгөн багшаасаа “Там гэж ямар газар байдаг бол?” гэж асуужээ. Өвгөн лам “Тамд асар том тогоон дотор амттай гоймон уур савсуулан чанаж байдаг юм. Хүмүүс гоймонгоос идэхийн тулд нэг метр урт савхнаас өөр барьчих юм байхгүй. Юу болохыг төсөөлж байгаа биз дээ?” хэмээн өвгөн лам үргэлжлүүлэв. “Бүгд өлссөн учир нөгөө урт савхаараа гоймонгоос уралдаж идэх гээд тэмцэлдэнэ. Гэвч савх нь хэтэрхий урт тул гоймонг савхадлаа ч амандаа хийж чадахгүй. Бүгд түрүүлж идэхийн тулд галзуурсан мэт дайран хэрүүл зодоондоо хүрч, эцэст нь гоймонгоо ийш тийш нь цацаж бараад хэн нь ч идэж чадахгүй”.
Залуу лам “Тэгвэл диваажин гэж ямар газар вэ?” хэмээн асуулаа. Багш нь “Диваажин ч гэсэн адилхан. Гэхдээ тэнд хүмүүс гоймонг урт савхаар хавчиж аваад тогооны нөгөө талд зогсож байгаа хүнд “Энэ идээг эхлээд та зооглоно уу” гэж найр тавина. Тэгэхэд эсрэг талд зогсож байгаа хүн түүнийг баяртай хүлээн аваад “Маш сайхан зоог байлаа. Одоо би танд хариу барьяа” хэмээн өөрийнхөө савхаар гоймонг савхдаж өгнө. Энд бүгд амттай гоймон идэж жаргалын дээдийг амталж байдаг юм даа” гэжээ.

Бялуу

Би єдрийнхєє талхийг авахаар мухлагт ирэхэд талх арай гарч амжаагvй байв. Талхчин: Та жаахан хулээж байхгvй юу, талх 2-3 минутын дараа гарна гэв. Намайг хvлээж байх зуур нэгэн настайвтар, энгэртээ одон мeдаль зvvсэн, бага зэрэг доголон эр орж ирээд талхчинтай мэндлэн тороо єглєє. Талхчин тvvнд єчигдрийн болов уу гэмээр хуучирсан талх 2-ыг гаргаж ирээд торонд нь хийж єгєв. Би талхчингаас яагаад шинийг єгєєгvйг асуухад талхчин: Єєрєє хусдэг юмаа, их ядуу болохоороо надаас тал vнээр нь авдаг юм гэлээ. Би "Энэ хэн юм бэ?" гэж асуухад, талхчин: Ахмад дайчин, хvv бэр хоёроо автомашины ослоор алдчихаад 2 нялх ихрийг нь харж хоцорсон. Тэгээд тэднийгээ багахан цалингаараа єдий хvртэл тэтгэж яваа хун дээ гэв. Тvvний яриаг сонсоод надад єрєвдєх сэтгэл тєрж, бага ч гэсэн тус болох юм сан гэж бодов. Тэгээд, зєрvvг нь би тєлчихьэ, нэг ч гэсэн удаа шинэхэн талх идэг гэхэд талхчин зєвшєєрєн толгой дохиод талхыг шинээр сольж єгєєд, ах гуай та ч азтай хvн юмаа, єнєєдєр таны ихрvvд шив шинэхэн бялуу шиг талх идэх болно гэв. Євгєн баярлан талхаа авах зуураа, бурхан чамайг ивээг хуу минь, єнєєдєр тэдний тєрсєн єдєр болохыг та яж мэдээ вэ? гэв.

Эх үр

Нэг настай байхад чинь таныг өөрийн гараар хооллож ундлан,угааж цэвэрлэн бүхий л зүйлийг чинь хийсэн.Шөнөжин уйлж,нойрыг нь хугаслаж түүнд хариу барьсан.Хоёр настай байхад чинь танд алхахыг зааж өгсөн.Дуудахад нь зугтааж түүнд хариу барьсан.Гурван настай байхад чинь танд гараа гарган байж сайхан хоолнууд хийж өгсөн.Энгэр заам,ширээн доогуураа асган байж түүнд хариу барьсан.Дөрвөн настай байхад тань гарт чинь өнгө өнгийн харандаа бариулсан.Зураг зурж байна хэмээн гэрийн ханан дээгүүр сараачин түүнд хариу барьсан.

Таван настай байхад тань таныг хамгийн хөөрхөн хувцаснуудаар гоёсон.Харсан шавар шавхай болгоноо туучиж түүнд хариу барьсан.Зургаан настай байхад тань,таныг сургуульд хүргэж өгсөн.Гудамжинд `Би сургуульд явахгүй ээ` хэмээн чарлан уйлж хариу түүнд барьсан.Долоон настай байхад тань,танд бөмбөг бэлэглэсэн.Хөршийн цонхыг хагалж түүнд хариу барьсан. есөн настай байхад тань,танд төгөлдөр хуурын багш хөлсөлсөн.Нэг өдөр ч болов нотнуудаа цээжлэлгүйгээр түүнд хариу барьсан.Арван настай байхад тань,найзуудын төрсөн өдрүүдээс авахуулаад бужгийн хичээл хүртэл бүх л газар таныг машинаар хүргэж өгсөн.Машинаас үсрэн буухдаа эргэж ч харалгүй түүнд хариу барьсан.Арван нэгэн настай байхад тань,таныг найзтай чинь цуг кинонд дагуулж явсан.`Та бидэнтэй битгий суу! Өөр газар суу` хэмээн ундууцаж түүнд хариу барьсан.Арван хоёр настай байхад тань,муу үлгэр дууриалтай зарим ТВ ийн программуудыг үзэхийг хориглосон.Гадуур гарсан хойгуур нь бүгдийг нь үзэж түүнд хариу барьсан.Арван таван настай байхад тань,гадаад руу зуны амралтанд явуулсан.Нэг мөр ч захиа бичилгүйгээр түүнд хариу барьсан.Арван долоон настай байхад тань найз хөвгүүнтэйгээ үдэшлэгт явахыг тань зөвшөөрсөн. 


Нэг ч утасдалгүйгээр санааг нь зовоож түүнд хариу барьсан.Арван есөн настай байхад тань,сургуулийн чинь төлбөрийг төлсөн.Сургуулийн хотхонд машинаар хүргэж, ачаа тээшийг чинь зөөж өгсөн.Найзууддаа шоолуулахаас ичин сургуулийн үүднээс хурдхан явуулж түүнд хариу барьсан.Хорин нэгэн настай байхад тань ажил мэргэжил,карьерийн тань талаар зөвлөгөө өгөхийг хүссэн.`Би тань шиг болохыг хүсэхгүй байна` хэмээн ширвэж түүнд хариу барьсан.Хорин хоёр настайд чинь оюутны төгсөлтийн баярт ирж бахархалтайгаар таныг тэврэн үнссэн.Төгсөлтийн зугаалгын мөнгө нэхэж түүнд хариу барьсан.Хорин дөрвөн настайд тань,удаан хугацаагаар үерхэж байгаа найз залуутай чинь танилцахыг хүссэн.`Хэзээ танилцуулахаа би мэдье!` хэмээн аашилж түүнд хариу барьсан.Хорин таван насанд тань хуримын бүхий л зүйлийг таньд бэлдэн таны өмнөөс хамгийн их баярлаж догдлосон.Холоос хол нүүж түүнд хариу барьсан.Гучин насанд тань хүүхдийн асаргааны талаар танд зөвөлгөө өгч тусласан.`Энэ хоцрогдсон аргуудыг одоо хэрэглэхээ больбол таарна гэж мэдэмхийрэн түүнд хариу барьсан.Дөчин насанд тань тан руу залган залган ойр дотны нэгэн хамаатны тань төрсөн өдөр удахгүй болох гэж байгааг сануулсан.`Ээжээ хийх ажил их байна.Амжихгүй` хэмээн түүнд хариу барьсан.Тавин насанд тань хүндээр өвчлөн хэвтсэн.Хагас бүтэн сайнд түүн дээр очиход тань маш их баярласан ч хөгшчүүдийг хүүхэд мэт аашилдгийг нь гайхан түүнд хариу барьсан.Гэтэл нэг л өдөр тэр хорвоогоос хальсан.Тэр мөчийг хүртэл түүнд зориулж хэлээгүй болон хийгээгүй бүхэн зүрхийг тань эмтлэн аянга мэт буусан…

Санаж яв

Хананд өлгөсөн дипломуудын аль нь ч хүнийг жинхэнэ хүн болгох зүйл биш гэдгийг санаж яв!
Хайр гэдэг үг хэр их хэрэглэгдэнэ утга агуулга нь төдий чинээ суларна гэдгийг санаж яв!
Үйл хөдлөлөөрөө илэрхийл!
Ярьж буй хүнээ эвгүй байдал оруулахгүй байх болон өөрийн үзлээ хамгаалах хоёрын хоорондох торгон зурвасыг олох маш хэцүү гэдгийг санаж яв!
Туршлага нь хэдэн оймс илүү элээсэнтэй чинь биш,амьдралдаа юу амссантай чинь холбоотой болохыг санаж яв!
Гэр бүлийнхэн цаг ямагт чиний дэргэд байж чадахгүй.Хамаатан биш байсан ч бусад хүмүүсээс хайр итгэлийг сурч болдгийг,гэр бүл заавал мах тсусаар холбоотой байх албагүй гэдгийг санаж яв!
Хичнээн ойр дотно байсан ч хамгийн сайн найзууд нэгнийгээ гомдоох үе байдгийг,иймээс тэднийг өршөөж сурах ёстой гэдгийг санаж яв!
Заримдаа зөвхөн бусдыг уучлах нь хангалтгүй байж болно.Хүн өөрийгөө ч уучилж сурах хэрэгтэй гэдгийг санаж яв!Зүрх сэтгэл чинь хичнээн их өвдөж шаналж байсан ч дэлхий бидний төлөө эргэлдсээр л байгаа гэдгийг санаж яв!
Бидний хяналтаас гадуурх нөхцөл байдал амьдралд нөлөөлсөн байж болно.
Гэвч хэн болох ямаршуу явахаа бид өөрсдөө л шийддэг гэдгийг санаж яв!
Хоёр хүний маргалдах нь тэдний бие биедээ дургуй болохыг батлахгүй.Маргалдахгүй байх нь ч дуртай гэдгийг батлаж чадахгүй гэдгийг санаж яв!
Бүхий л бэрхшээлүүд боломж агуулж байдаг бөгөөд уг бэрхшээл нь боломжийнхоо хажууд өчүүхэн зуйл гэдгийг санаж яв!
Хайрыг алдах амархан.Харин алдсаныхаа дараа харамсах хэцүү гэдгийг санаж яв!

Хайр баян амжилт

Нэгэн эмэгтэй ойр зуурынхаа юмыг авахаар гэрээсээ гартал гэрийнх нь эсрэг талын гудамжинд сууж байгаа цав цагаан сахалтай гурван хөгшинг хараад тэднийг гэртээ орохыг урилаа.Эмэгтэй тэднээс `Та нар энд ингэж суугааг бодоход бүгд л өлссөн байх` гээд ~ Та нараас гуйж байна.Манайд ор л доо.Би та бүхэнд одоохон хоол унд бэлдье!` гэв.Гэтэл гурван хөгшний нэг нь гэрт эр нөхөр нь байгаа эсэхийг асуулаа.Эмэгтэй,нөхөр нь саяхан гарсан одоохондоо гэртээ байхгүй байгааг хэлтэл өвгөн толгойгоо хоёр тийш нь дохив гэнэ.Тэгээд `Танай нөхөр гэртээ байхгүй юм бол урилгыг чинь хүлээн авч чадахгүй` гэжээ.
Орой нөхөр нь ирэхэд эхнэр өдрийн болсон явдлыг нөхөртөө хэлэв гэнэ.Энэ явдлыг сонсоод нөхөр нь өвгөдийн өмнөөс ихэд харамсан `Чи одоо нэг хараач! Хэрэв байж байвал нь одоо гэртээ урья гэв. Эмэгтэй хаалгаа онгойлготол өнөөх цагаан сахалтай өвгөд түрүүчийн газраа сууж харагдав. Манай нөхөр ирчихлээ.Одоо гэртээ байна.Оройн хоол хамт идэхийн тулд та бүхнийг гэртээ урьж байна болох уу? ` гээд тэднийг дахин гэртээ урилаа.
Гэтэл өвгөдийн нэг хариу болгож ийнхүү хэлэв~Бид гурав гурвуулаа айлд ордоггүй юм~гээд хэсэг байзнаснаа үргэлжлүүлэн ~Баруун талын энэ найзыг маань Баялаг гэдэг.Харин эсрэг талд нь суугаа найзыг маань Амжилт гэдэг.Намайг Хайр гэдэг юм гэлээ.
Ийнхүү гурван биенээ танилцуулсны эцэст бүсгүйд хандан ` Та одоо гэртээ ороод нөхөртэйгөө сайн ярилцаад дараа нь хариугаа өг! Гэхдээ та бид гурвын нэгийг л гэртээ урих ёстой` гэжээ.Эхнэр өвгөний үгийг нөхөртөө дамжуултал нөхөр нь баярлан тэнгэрт нисэх шахлаа.
`Хөөх ямар гоё юм бэ! сонголтыг бидэнд орхисон юм бол хоёулаа гэртээ Баялагийг урья! Сайхан баян тансаг амьдрая гэв.
Нөхрийх нь энэ шийдвэр эхнэрт огт таалагдаагүй учир Хоёулаа Амжилтыг гэртээ урья! Ингэх нь илүү зөв юм биш үү хөгшөөн! `гэж гуйв.
Ийнхүү маргалдах эхнэр нөхөр хоёрын яриаг бэр нь сонсоод тэсэлгүй гарч ирэн ` Миний бодлоор бол хамгийн зөв шийдвэр бол Хайрыг гэртээ урих юм биш үү?! гээд ` Та нар бод л доо манай гэр бүл хайраар бялхах болно…. ` гэлээ.
Бэрийн энэ сонголт эхнэр нөхөр хоёрт ч мөн таалагдав.
Гэрийн эзэн ` Тиймээ…Хайрыг гэртээ урья `гэв. Тэгээд эмэгтэй хаалгаа онгойлгон `Та нарын хэн нь Хайр билээ? Түүнийг бид гэртээ урихаар боллоо. Дотогшоо орно уу!` гэтэл Хайр босч гэрийн зүг алхлаа.Түүний нөхөд ч босч Хайрын араас ирцгээлээ.
Эмэгтэй бүр гайхаж `Би зөвхөн Хайрыг урьсан байтал Амжилт Баялаг та хоёр юунд хамт ирэв? гэж асуутал Хайр түүнд ингэж хариулав.
~Хэрэв та нар зөвхөн Баялаг эсвэл Амжилтыг урьсан бол үлдсэн хоёр нь гадаа үлдэх байсан юм. Гэтэл та нар Хайрыг урьсан. Энэ тохиолдолд бид гурав гурвуулаа ирэх ёстой байдаг юм ` гэжээ.Эмэгтэй `Яагаад?` гэж асуутал Хайр Амжилт Баялаг хоёроос урьтан `Яагаад гэвэл Хайр бол агуу юм.Хайр байгаа газар Амжилт Баялаг хоёр үргэлж хамт оршдог юм.Цаашдаа ч тийм байх болно гэж хариулжээ….
Сургамжит өгүүллэгүүд номноос…

Хясааны нулимс

Эрт урьд цагт нэгэн бяцхан хясаа амьдардаг байжээ.Шүрэн ойн доор суун хажуугаар нь өнгөрөх өнгө өнгийн загасыг харан өдөр хоногийг өнгөрөөдөг байв.Амгалан тайван амьдралтай энэ бяцхан хясааны амьдрал нэг л өдөр хар дарсан зүүд мэт аймшигтай болон хувирав.

Учир нь нэг өдөр гадуур нь бүрхсэн ясан биеэ бага зэрэг онгойлготол биен дотор нь нэг элсний ширхэг ороод хамаг биеийг нь холгож эхлэв.Эхлээд бяцхан хясаа нэг их тоосонгүй удахгүй гарчих байх гэж бодсон ч өдөр ирэх тусам элсэн ширхэг улам бүр гүн шигдэн биеийг нь яахын аргагүй ихээр зовоож байлаа.Өдөр ирэх тусам хөөрхий хясааг хатган зовоож байгаа элсний ширхэг үнэхээр их өвтгөж байсан учир бяцхан хясаа тэсэлгүй өвчиндөө шаналан үргэлж уйлдаг болов.

Өдөр өнгөрөх тусам хөөрхий хясааны нулимс нэмэгдсээр л байв.Юунд хэнд гомдохоо мэдэхгүй байлаа.Өөрийг нь зовоож байгаа элсний ширхэгт үү? Аль эсвэл анхаарал болгоомжгүй байсан өөртөө юу?Өөрийг нь хамгаалж чадаагүй далай тэнгист үү?

Хөөрхий хясаа аль алинд ч гомдож чадахгүй байлаа.Өвчин нь бага зэрэг намжиж тайвширсан нэг өдөр ингэж боджээ…`Нэгэнт би элсний ширхэгийг гаргаж чадахгүйгээс хойш түүнтэй амьдарч дасах нь зүйтэй юм байна.Хэн нэгэнд гомдоод ч яах билээ дээ`

Ингээд он жилүүд өнгөрсөөр хөөрхий хясаа асар их тэвчээр гарган элсэн ширхэгтэй амьдарчээ.

Маш их өвдөж уйлдаг байсан ч гомдоллохоо больжээ.Гэтэл он удаан жил хөөрхий хясааг зовоосон элсний ширхэг асар их тэвчээрийн үр дүнд нэг л өдөр гайхамшигт тансаг сувд болон хувирчээ.

Зовсон хясааны нулимс элсэн ширхэгийг бүрхсээр гайхамшигтай сайхан сувд болгосон юмсанжээ.

Далайн амьтад хясааны дэргэдүүр өнгөрөхдөө гайхамшигт сайхан сувдыг нь гайхан шагширч түүний тэсвэр тэвчээрийг магтан сайшаадаг болжээ.

Бяцхан хясааны амьдралыг үлгэр жишээ болгон хэцүү санагдаж байгаа бүхнийг даван туулж сувд болгох боломж хүмүүс бидэнд ч байгаа шүү дээ!

Би түүнийг танина

Урьдын л адил завгүй нэгэн өглөө байв…Ойролцоогоор найман цаг гучин минутанд ная орчим настай нэгэн хүн хурууны оёдлоо авахуулахаар манай эмнэлэгт орж ирэв.Тэрээр маш их яарч байгаагаа надад хэллээ.Яг есөн цагт нэг уулзалттай гэнэ.Түүний сандарч байгаа байдлаас харахад энэ уулзалт түүнд ямархуу чухал зүйл болохыг ухааран үйлчлүүлэхийг зөвшөөрөв.Тэгээд ч эмчилгээ хамгийн багадаа нэг цаг үргэлжлэх байв.Тэгээд нарийн судалж үзсэний дараа түүний шарх сайхан эдгэснийг нь хараад боолтыг нь тайлж шинэ боолт хийлээ.Ийнхүү боолт хийж байх зуур бид хоёрын дунд яриа өрнөлөө.Ийм их яарч байхыг бодоход та өнөө өглөө ямар нэгэн эмчтэй уулзах ёстой байсан юм уу? гэж намайг асуухад `Үгүй ээ` гээд асрамжийн газар луу явж эхнэртэйгээ хамт өглөөний цайгаа хамт уухаар яарч байгаагаа хэллээ…Яагаад таны эхнэр тэнд байдаг билээ? хэмээн намайг асуухад тэрээр эхнэр нь `алзхеимер` өвчний улмаас удаан хугцааны туршид тэнд амьдарч байгааг хэлэв.Бид ийнхүү ярилцаж байх зуураа боолтыг нь ч хийж дууслаа.Эхнэр тань таныг удаан хүлээлээ дээ хэмээн намайг санаа зовсондоо асуухад өвгөн `Эхнэр маань намайг таван жилийн турш хэн болохыг минь танихгүй байгаа юм`гэлээ.Би маш их гайхаж `Таныг танихгүй байхад өглөө бүр түүнийг харахын тулд эмнэлэг явдаг хэрэг үү?` гэж асуутал…..гарыг минь чанга атгангаа инээмсэглэж `Тэр намайг танихгүй! Гэвч би түүний хэн болохыг нь сайн мэднэ ` гэв….

Гэрийн эзэгтэй

Нэгэн залуу ажлаа тараад гэртээ иртэл гэрийх нь бүх юм эмх замбараагүй болсон байхыг харав.Гурван хүүхэд нь гадаа шавар дээр тоглож байна гэнэ.Хоосон халтар хоолны сав,аяга таваг нь талаар нэг тарсан байв.Эхнэрийх нь машин гаражны хаалганы дэргэд нэг хаалга нь онгорхой хайш яайш хазгай зогсжээ…
Тэгээд гэртээ ортол байдал бүр ч аймшигтай байв.Үүдний хивсний нэг зах нь эвхэрсэн,гэрлийн бүрхүүл нь таазнаасаа салаад хөндийрөн бараг л унах шахаж…Том өрөөнд зурагтны дуу эцсээ хүртэл чангарсан хүүхэлдэйн кино гарч байв.
Амралтын өрөөнд шалаар нэг хүүхдийн тоглоом,хувцас хунар….
Гал тогооны өрөөнд ортол угаалтуурт өглөөний унд уусан аяга таваг бохир тэр хэвээрээ овоолоостой.Мөн нэг аяга хагарчихсан ширээний доор хэвтэж байв.
Дээд давхар луугаа гартал шатаар нэг хувцас цувуулан унагажээ.
Энэ байдлыг хараад эхнэрт нь ямар нэг муу зүйл тохиолдож,эсвэл тэр маань хүндээр өвдөж гэж бодон хар хурдаараа гүйлээ…
Ингээд унтлагын өрөөндөө ороод иртэл эхнэр нь хэвтээд ном уншиж байхыг харав.
Нөхрөө харсан эхнэр нь уншиж байсан номноосоо хараагаа түр салган толгойгоо өндийлгөж ялимгүй инээмсэглэнгээ өдрийг хэрхэн өнгөрүүлсэн тухай нь асуув.
Өнөө залуу `Жирийн өдрүүд шиг л` гэж хариулав.Тэгээд араас нь залгуулан маш гайхсан байдалтайгаар `Өнөөдөр юу болсон юм бэ?` гэж асуув.
Эхнэр нь дахин инээмсэглээд `Чи өдөр болгон гэртээ ирэхдээ надаас бүтэн өдөржин юу хийснийг минь асуудаг билүү?! Тэгээд би өнөөдөр асуултанд чинь хариулт болгож өдөр бүр хийдэг ажлаа хийсэнгүй! гэж хариулжээ….

Monday, September 13, 2010

Санкт Петербургийн Эрмитаж музейн цуглуулга 2-р хэсэг

 Эрмитажийн цуглуулгын 2 дугаар хэсгийг хүргэж байна. Зурган дээр дарж томоор үзээрэй.


Бүтээлийн нэрс:
1. Андо Хиросигэ — Лист Красный морской лещ
2. Андо Хиросигэ — Лист Омар и креветки
3. Андо Хиросигэ — Лист Станция Ёсивара
4. Андо Хиросигэ — Лист Праздничная процессия в Кодзипати
5. Андо Хиросигэ — Лист Храм Сандзюсангэндо в районе Фукагава
6. Андо Хиросигэ — Лист Храм Бэнтэн у переправы Ханэда
7. Андо Хиросигэ — Лист Застава Касума
8. Андо Хиросигэ — Лист Вид издали на гору Акиба-сан в Кагэгава
9. Андо Хиросигэ — Лист Вид моста Яцуми-но хаси
10. Андреа дель Сарто — Мадонна с Младенцем, св. Екатерина, св. Елизавета и Иоанн Креститель
11. Андреа дель Сарто — Святое Семейство с Иоанном Крестителем
12. Андреев, Иван — Портрет Ивана Лукича Лукина
13. Антолинес, Хосе де — Крещение Христа
14. Антолинес, Хосе де — Снятие с креста
15. Антолинес, Хосе де — Св. Мария Египетская в пустыне
16. Антолинес, Хосе де — Благовещение
17. Антропов, Алексей Петрович — Портрет Ф. Я. Дубянского
18. Антропов, Алексей Петрович — Портрет Екатерины II
19. Авелин, Пьер-Александр — Вывеска галереи Жерсена
20. Авнатамов, А. — Зимние бега не Неве
21. Амарал, Мигел Антониу ду — Портрет Марианны Виктории, королевы Португалии
22. Амарал, Мигел Антониу ду — Портрет Марии Франсиски, принцессы Бразильской и Бейранской
23. Амарал, Мигел Антониу ду — Портрет Жозе Мануэля, короля Португалии
24. Амарал, Мигел Антониу ду — Портрет Жозе, принца Бразильского и Бейранского
25. Амарал, Тарсила до — Рыбак
26. Амбергер, Кристоф — Мужской портрет
27. Амбергер, Кристоф — Портрет дамы
28. Амелин, Альбин — Цивилизация генерала Франко
29. Амелин, Альбин — Две женщины у окна
30. Амигони, Якопо — Петр I с Минервой
31. Адам, Альбрехт — Сражение за Смоленск 18 августа 1812 г.
32. Адам, Альбрехт — Переход итальянского корпуса Евгения Богарне через Неман 30 июня 1812 г.
33. Адам, Альбрехт — Под Москвой 14 сентября 1812 г.
34. Адам, Альбрехт — Под Вязьмой 28 августа 1812 г.
35. Адам, Альбрехт — Битва за Москву 7 сентября 1812 г.
36. Адам, Альбрехт — Велки Солечники. Штаб-квартира. Ночь с 8 на 9 июля 1812 г.
37. Адам, Альбрехт — Лошади у крыльца
38. Адольский, Иван Большой Григорьевич — Портрет царевны Анны Петровны
39. Адриансен, Александр — Рыба и дичь
40. Адриансен, Александр — Рыбы
41. Адриансен, Винсент — Избиение младенцев
42. Айнмиллер, Макс Эмануэль — Внутренний вид церкви
43. Айвазовский, Иван Константинович — Корабль среди бурного моря
44. Аргунов, Иван Петрович — Портрет неизвестной в темно-голубом платье
45. Аргунов, Николай Иванович — Портрет графа Николая Петровича Шереметева
46. Арпиньи, Анри — Пейзаж с двумя мальчиками, везущими хворост
47. Арстен, Питер — Торговец дичью
48. Артемьев, Прокофий Артемьевич — Вид Большого дворца в Петергофе со стороны Финского залива. Правая часть
49. Артемьев, Прокофий Артемьевич — Вид Большого дворца в Петергофе со стороны Финского залива. Левая часть
50. Артуа, Жак д — Пейзаж с погонщиками скота на дороге
51. Архипенко, Александр — Две обнаженные женские фигуры (2)
52. Архипенко, Александр — Две обнаженные женские фигуры с покрывалом
53. Ауденрогге, Иоханнес Диркс — Ткач
54. Асселейн, Ян — Зима
55. Асселейн, Ян — Всадники, скачущие к воротам крепости
56. Ассерето, Джоаккино — Благословение Иакова
57. Ассерето, Джоаккино — Бичевание Христа
58. Аст, Балтазар ван дер — Натюрморт с фруктами
59. Аст, Балтазар ван дер — Тарелка с плодами и раковины
60. Афанасьев, Константин Яковлевич — Портрет императора Николая I
61. Афанасьев, Константин Яковлевич — Портрет Василия Александровича Плавильщикова
62. Афанасьев, Константин Яковлевич — Портрет сенатора, почетного члена Академии Наук, Григория Николаевича Теплова
63. Аахен, Ганс фон — Аллегория Мира, Искусства и Изобилия
64. Ахенбах, Андреас — Пейзаж с ручьем
65. Ахенбах, Освальд — Фейерверк в Неаполе
66. Ахенбах, Освальд — Монастырский сад
67. Базаити, Марко — Оплакивание Христа
68. Базелер, Леони де — Горный пейзаж в Вогезах
69. Баккер, Якоб Адрианс — Отдых Дианы
70. Баккер, Якоб Адрианс — Портрет молодого человека в фантастическом костюме
71. Баккер, Якоб Адрианс — Голова лысого старика
72. Баккер, Якоб Адрианс — Гранида и Дайфило
73. Баккер, Якоб де — Три возраста. Аллегория
74. Бакхейзен, Людолф — Портрет художницы
75. Байль, Жозеф — Поваренок на кухне
76. Барбье, А. — Натюрморт с яблоками
77. Барбье, Альбер — Воспоминание о Фонтенбло
78. Барбье, Поль — Головка девушки в голубоватой тунике
79. Баркер, Томас Джонс — Королева Виктория вручает Библию африканскому вождю
80. Бароччи, Федерико — Благовещение
81. Барду, Иоганн — Портрет князя Ивана Федоровича Голицына
82. Барду, Иоганн — Портрет княгини Надежды Ивановны Голицыной
83. Барду, Иоганн — Портрет пожилой дамы
84. Барду, Иоганн — Портрет молодой дамы
85. Барду, Карл Вильгельм — Мужской портрет
86. Барду, Карл Вильгельм — Портрет мужчины средних лет (2)
87. Барду, Карл Вильгельм — Портрет мужчины средних лет
88. Барду, Карл Вильгельм — Портрет русского генерала
89. Барросо, Мигель — Апостол Андрей
90. Барросо, Мигель — Причастие Богоматери
91. Бартолоцци, Франческо — Вакханки
92. Бартольди, Фредерик Огюст — Статуя Свободы в Нью-Йорке
93. Бартсиус, Виллем — Смерть жены Левита
94. Баудевейнс, Адриан Франс Баут, Петер — Площадь приморского селения
95. Бассано, Франческо — Чудесное насыщение хлебом и рыбой
96. Бассано, Франческо — Зима
97. Бассано, Франческо — Воскрешение праведных
98. Бассано, Франческо — Лето
99. Бассано, Якопо — Снятие с креста
100.Бассано, Якопо — Святые Фабиан, Себастьян и Рох
101.Бассано, Якопо и Франческо — Поклонение волхвов
102.Бассано, Леандро — Неверие св. Фомы
103.Бассано, Леандро — Несение креста
104.Бассано, Леандро — Портрет старушки